تشخیص و درمان بیماری اکتیمای واگیر در دام

بیماری عفونی اکتیمای دام

اکتیما یک بیماری واگیر دار مشترک میان انسان و دام می باشد که شیوع گسترده ای دارد. این عارضه مسری با نام عفونت اورف نیز شناخته می شود چرا که عامل اصلی بروز آن ویروس Orf است که پوست دام و انسان را درگیر می کند. این زخم هایی که در نتیجه ابتلا به بیماری اکتیما در دام روی پوست ایجاد می شوند رشد ماهیچه ای و چربی آنها را مختل کرده و به سود دامدار لطمه می زنند.

بی حالی و سستی دام

شیوع و انتقال بیماری اکتیما میان دام ها

ویروس بیماری اکتیما در دام و انسان از طریق زخم های پوستی سرایت کرده و در لخته خون ایجاد شده روی جراحات نیز زنده می مانند. Orf عمر طولانی و دوام بالایی داشته و حتی تا چندین سال روی سطوح باقی می ماند. به همین خاطر پس از تشخیص این بیماری در یکی از دام ها می بایست محل نگهداری آنها را ضدعفونی و پاکسازی کنید.

علت اصلی شیوع گسترده بیماری اکتیما همین حیات طولانی ویروس می باشد، به خصوص که عارضه عفونی بوده و راه های گوناگونی برای انتقال Orf با پیشروی عفونت وجود دارد.

واکسیناسیون نیز در جلوگیری از ابتلا و کاهش شیوع از اهمیت بالایی برخوردار است. از آنجا که عفونت Orf موجب جراحات و زخم های پوستی می شوند، باید واکسن را از خراش هایی ظریف تزریق کنیم که خود روی پوست آنها ایجاد کرده ایم. به این شکل که واکسن را در آب رقیق کرده و آن را از طریق خراش های ظریف پوست وارد بدن دام می کنیم.

تشخیص بیماری اکتیما دام

در صورتی که تاول ها و زخم هایی ملتهب در دهان و اطراف آن مشاهده کردید که تغذیه را برای دام دشوار کرده است، باید آن را تحت نظر دامپزشک قرنطینه کنید. این تاول ها در سم، بیضه و پستان نیز مشاهده می شوند. لنگش گوسفند و بره نیز از شایع ترین علائم این عارضه است.

همچنین اغلب، زبان گاو و گوسفند مبتلا به رنگ آبی تغییر می کند. توصیه می شود پس از مشاهده این نشانه ها دامداری را ضدعفونی و پاکسازی نمایید. چرا که این عفونت بسیار سریع منتقل می شود.

واکسیناسیون دام ها

عمل واکسیناسیون برای دام های باردار، بره ها، بزغاله ها، گوسفندها و بزها از برنامه های متفاوتی تبعیت می کند. برای مثال گوسفند و بز که نسبت به سایر دام ها احتمال ابتلای بالاتری دارند، باید سالانه واکسن دریافت کنند. بزغاله و بره ای که از این دام های سالم متولد می شوند را همان هفته اول واکسینه کنید چرا که بدن و سیستم دفاعی ضعیف ترین داشته و توان مقابله با Orf را ندارند. در صورتی که هر کدام از دام ها باردار است به هیچ عنوان در 8 هفته آخر بارداری واکسیناسیون صورت نگیرد.

تزریق واکسن به دام

از بین بردن ویروس Orf از محیط

در راستای جلوگیری از سرایت بیماری اکتیما در دام به سایر گاو و گوسفندها می بایست محل نگهداری را از ویروس Orf  پاکسازی نمایید. برای از بین بردن Orf می بایست سطوح محل نگهداری را با ضدعفونی کننده هایی قوی تمیز کنید. محلول هایی از جمله سدیم هیپوکلریت که عملکردی مانند وایتکس داشته و درصد های گوناگونی دارند نیز انتخاب خوبی برای از بین برای از بین بردن این عوامل بیماری زا می باشند.

علاوه بر این اگر دمای محیط را به 56 درجه سانتی گراد برسانید پس از نیم ساعت تمام آنها از بین می روند.

درمان عفونت اکتیما در دام

هنوز درمان قطعی برای بیماری اکتیما در دام ارائه نشده است و تنها راه نجات گاو و گوسفندها پیشگیری از ابتلا می باشد. اولین راه برای مصونیت در برابر اورف واکسیناسیون است.

ویروس و عفونت اکتیما در دام های شیرده از مادر به فرزند نیز سرایت می کند. در نتیجه اگر گاو یا گوسفند شیرده آلوده دارید، تغذیه گوساله، بزغاله یا بره را به صورت دستی انجام دهید. در این روش از لوله معدی استفاده می شود.

نتیجه گیری

ویروس Orf عامل بیماری اکتیما است که انسان و دام را درگیر می کند. این بیماری در واقع عفونتی پوستی بوده و زخم هایی اطراف دهان، بیضه، پستان، سم و … ایجاد می شوند. برخی از این زخم ها به شکل تاول نمایان می شوند. از آنجا که اطراف دهان دام زخمی و ملتهب است تغذیه آن مختل شده و با کاهش وزن ضرر اقتصادی برای دامدار حاصل می شود.

این عارضه تاکنون درمان قطعی نداشته و تنها راه برای جلوگیری از ابتلا واکسیناسیون و پیشگیری می باشد. پیشگیری از آلوده شدن دام به اورف به این شکل است که دام های آلوده را قرنطینه و محل نگهداری آنها را کاملا ضدعفونی می کنید. علاوه بر این اجازه ندهید گاوهای آلوده شیرده با گوساله ها تماس مستقیم داشته باشند.

سوالات متداول

1. بیماری اکتیما چگونه از دام به انسان منتقل می شود؟
   مصرف گوشت های آلوده موجب انتقال ویروس Orf می شود.
2. لنگش گوسفند چیست؟
   لنگش خود یک بیماری میان گوسفندان است که با تحلیل و پوسیدگی سم همراه می باشد. این عارضه یکی از علائم اکتیما به حساب می آید.
3. این عفونت موجب تلف شدن دام ها می شود؟
   دام هایی که برای مدت طولانی به دلیل تاول های دهانی گرسنه مانده اند تلف می شوند. این مورد رایج ترین شیوه مرگ میان مبتلایان به اکتیما است.