دیفتری گوساله
دیفتری بیماری واگیرداری است که میان انسان و دام مشترک می باشد. بیماری دیفتری دام ناحیه حلق و نای را درگیر کرده و از اولین علائم ابتلا به آن باید به اختلالات تنفسی اشاره کرد. این عارضه از خانواده بیماری های سینوسی و ریوی بوده و در صورتی که سیستم تنفسی و مجاری تنفسی دام با دیگر باکتری ها درگیر شده باشد، احتمال ابتلا به دیفتری افزایش می یابد.
دیفتری دام چیست؟
دیفتری یک عارضه باکتریایی می باشد که دستگاه و مجاری تنفسی را درگیر می کند. از آنجا که عامل ابتلا به این بیماری باکتری کورینه باکتریوم دیفتری است، یکی از عوارض بارز آن عفونت می باشد. این بیماری واگیردار بوده و برای جلوگیری از شیوع میان دیگر دام ها، گوساله مبتلا باید قرنطینه شود.
محل پرورش باکتری، فوزوباکتریوم نکروفوروم می باشد که در اصل بخشی از فلور دهان است، همچنین در دستگاه تناسلی و گوارشی نیز رشد می کنند. احتمال سرایت بیماری دیفتری دام ها به خصوص گوساله 2 درصد می باشد.
بیماری دیفتری گوساله
علت ابتلا به بیماری دیفتری دام و راه های پیشگیری
- کورینه باکتریوم با تماس با غشای مخاطی منتقل می شود. در نتیجه بهتر است دائما به تمیز کردن محیط نگهداری دام بپردازید، سعی کنید غذای گوساله ها را تفکیک کنید. به صورت مرتب به بهداشت دهان آنها رسیدگی کرده و تا حد امکان اجازه ندهید عوامل عفونت زا در محوطه دهان رشد کنند.
- بیماری دیفتری از طریق تلقیح گوساله مبتلا با دیگر دام ها نیز سرایت می کند. فرایند جفت گیری دام را کنترل کنید تا تلقیح تصادفی موجب انتقال باکتری نشود.
- وارد شدن خون یا مایعات آلوده به بدن دام با تماس مخاطی احتمال ابتلا را افزایش می دهد. جراحت ها و آسیب های فیزیکی دام ها را تحت نظر داشته باشید.
- تغذیه علوفه خشک در ناحیه دهان زخم ایجاد کرده و احتمال ابتلا را چندین برابر می کند.
- به طور عمده دیفتری در گوساله هایی پیش می آید که مشکل سوء تغذیه داشته باشند. کنترل سلامت گوساله ها ضرورت دارد چرا که هرگونه بیماری عفونی، بدن آنها را ضعیف کرده و احتمال درگیری به بیماری دیفتری دام را افزایش می دهد.
- نشخوار کنندگانی که به بیماری های خاص مبتلا هستند نیز مستعد درگیری به دیفتری می باشند.
- عفونت های دستگاه تنفسی و ابتلا به آنفولانزا دامی زمینه درگیری به دیفتری را فراهم می کنند. گوساله هایی که به هر گونه بیماری عفونی در سیستم تنفسی فوقانی مبتلا هستند را قرنطینه نمایید.
علائم بیماری تنفسی در گوساله
علائم بیماری دیفتری دام در شرایط خفیف و مزمن متفاوت هستند. عمده نشانه ها در دستگاه تنفسی و گوارشی نمایان می شوند. برخی از علائم این بیماری به شرح زیر می باشند.
- بی حالی
- بی اشتهایی
- تب
- التهاب گلو
- ضربان بالای قلب
- پریشانی
- عوارض پوستی
- وجود ضایعات دیفتریک در دهان
- ترشحات چرکی در بینی
- نفس بد بو
- فلجی
علائم بیماری تنفسی در گوساله
درمان بیماری دیفتری در نشخوار کنندگان
اولین و اصلی ترین دارویی که برای بیماری دیفتری دام تجویز می شود، انواع آنتی بیوتیک ها هستند. زمان مصرف آنتی بیوتیک ها و دوز آنها در نتیجه درمان تاثیر به سزایی دارد. برای درمان بیماری دیفتری دام حتما با دامپزشک مشورت کنید، عموما داروهای زیر نیز برای این عارضه تجویز می شوند.
- اکسی تتراسایکلین (از بین برنده عفونت های ریکتزیایی)
- پروکائین پنی سیلین (آنتی بیوتیک سرکوب کننده عفونت)
- کتوپروفن (مسکن ضد التهابی)
- دگزامتازون (ضد التهابی روده و مشکلات تنفسی)
- فلونیکسین (ضد التهاب غیر استروئیدی)
- تتراسایکلین (آنتی بیوتیک)
در شرایط حاد مسیر تنفسی دچار مشکل شده و باید با لوله باز شود، علاوه بر این فورا به گوساله پادتن تزریق می شود تا سم آزاد شده از باکتری کورینه باکتریوم جمع شود.
اگر گوساله پس از درمان همچنان مشکل تنفسی داشت کمی دی متیل سولفوکسید به آب نوشیدنی آن اضافه کنید. این ماده التهاب را کاهش می دهد.
عوارض دیفتری
در صورتی که بیماری دیفتری دام در نشخوارکنندگان مزمن باشد عوارض زیر مشاهده می شوند.
- عارضه قلبی
- مشکلات کلیوی
- فلجی
- ایجاد زخم و نکروزه در حنجره (مردن سلول های بافت مخاطی حنجره که در برخی موارد کشنده نیز می باشد.)
عوارض دیفتری در دام
نتیجه گیری
بیماری های باکتریایی واگیردار میان دام ها بسیار شایع بوده و در برخی موارد برای آنها کشنده نیز می باشند. دیفتری گوساله نیز یک بیماری حاد تنفسی بوده و با مایعات مخاطی دام ها همراه با علوفه و آب سرایت می کند. دیفتری دستگاه تنفسی، گوارشی و تناسلی دام را درگیر کرده و التهاب شدیدی در ناحیه حنجره ایجاد می کند که تنفس و بلع را برای گوساله دشوار کرده و دردناک نیز می باشد.
سوالات متداول
- دوره نهفتگی بیماری دیفتری دام چه مدت است؟
علائم دیفتری 2 الی 5 روز پس از ابتلا ظاهر می شوند. - در چه فصلی دیفتری شیوع گسترده تری دارد؟
دیفتری محدود به فصل به خصوصی نمی باشد اما اگر دام را در زمستان در فضای باز نگهداری کنید احتمال ابتلا و شیوع کمتر خواهد بود. - علائم تنفسی گوساله مبتلا به دیفتری چگونه است؟
شنیده شدن صدای خس خس سینه از فاصله دور نشانه درگیری دستگاه تنفسی است.
