تشخیص و درمان بیماری کوکسیدیوز
بیماری گوارشی کوکسیدیوز یک عارضه گوارشی در طیور می باشد که با اسهال همراه است. انواع طیور مانند کبوتر، مرغ، غاز، اردک، حتی برخی پرندگان شکاری و … نیز به این بیماری مبتلا می شوند. بیماری کوکسیدیوز در طیور نوعی انگل روده ای است که گاها در گاوها نیز مشاهده می شود.
علائم بیماری کوکسیدیوز در طیور
در کنار نشانه های بارزی که در پرندگان مبتلا مشاهده می شود ممکن است برخی از آنها بدون علائم، دوره درگیری را گذرانده و ناگهان تلف شوند. در صورتی که علائم مربوطه در پرنده مشاهده شدند نمی توانید زمان دقیق ابتلا و شروع دوره نهفتگی را تشخیص دهید، چرا که بیماری کوکسیدیوز در طیور طی روزهای متغیر نمایان می شود، به عبارتی دوره نهفتگی ثابتی برای این انگل وجود ندارد.
یکی از دلایل اینکه برخی از طیور بدون علامت در اثر درگیری با این انگل از بین می روند، حاد بودن این عارضه پیش از خارج شدن از دوره نهفتگی می باشد. برای مثال اووسیت (تخم اولیه تولید انگل) در روده رشد کرده و بیماری را ایجاد می کند اما ممکن است به هیچ عنوان در مدفوع پرنده مشاهده نشود.
علائم بیماری گوارشی کوکسیدیوز در طیور
در کل نشانه های رایج و متداول این عارضه انگلی شامل موارد زیر می باشند:
- مدفوع خونی (وجود خون در مدفوع با قرمزی آن متفاوت است. در صورت عدم توانایی در تشخیص آزمایش مدفوع صورت می گیرد.)
- ژولیدگی پرها و تغییر رنگ آنها
- سوء تغذیه و کاهش وزن
- اسهال
- بی حالی و خواب آلودگی
- رنگ پریدگی
شیوع کوکسیدیوز
طیور در سن 10 روزگی تا 12 هفتگی بالاترین احتمال ابتلا به انگل کوکسیدیوز را داشته و با افزایش سن سیستم ایمنی بدن آنها مقاومت بیشتری در برابر این انگل ها کسب می کند. در نتیجه طیور جوان تر به بالاترین سطح توجه و رسیدگی بهداشتی نیاز داشته و تا حد امکان باید آنها را در برابر عوامل شیوع مصون نگه داشت. در ضمن توجه داشته باشید که احتمال انتقال این عارضه در مواقعی که رطوبت بستر پرورش بالا است افزایش می یابد.
تا سال ها پیش یکی از راه هایی که از شیوع بیماری کوکسیدیوز در طیور جلوگیری می کند استفاده از سولفونامیدها برای مبتلایان بود تا ضریب انتقال انگل کاهش یابد. اما امروزه می توان این دارو را برای تمام طیور مبتلا و سالم استفاده کرد. این گونه تا حد زیادی از رشد کوکسیدیوز در دستگاه گوارش کاهش یافته و بیماری کاملا کنترل می شود. این کار در راستای کاهش وخامت بیماری و جلوگیری از انتقال آن انجام می شود.
شیوع انگل کوکسیدیوز
مصرف این دارو باید طبق برنامه های به خصوصی انجام شود که توسط دامپزشک تنظیم می شوند. در کنار مصرف داروهای تجویز شده بهتر است میزان پروتئین غذای طیور را کم کنید تا میزان تلفات در مبتلایان کاهش یابد. چرا که پروتئین ها ترشح برخی آنزیم های دستگاه گوارش را افزایش داده و موجب آزاد شدن اووسیت ها می شوند.
مدت زمان درمان بیماری کوکسیدیوز در طیور
سرکوب انگل ها به مدت زمان زیادی طولانی نیاز دارد و حتی در صورت از بین رفتن آنها ممکن است آسیب هایی به دیواره دستگاه گوارش وارد کرده باشند. به همین خاطر احتمال دارد درمان طیور مبتلا از 1 تا چند ماه به طول انجامد. به عقیده برخی دامپزشکان درمان و سرکوب کامل انگل تا دو هفته زمان می برد. اما علائم و عوارض آن برای ماه ها مشاهده می شوند. در واقع اگر اووسیت ها از روده ریشه کن شده باشند احتمال انتقال نیز از بین می رود و نشانه های باقی مانده نگران کننده نخواهند بود. تنها باید از سلامت کلی دیواره روده اطمینان حاصل نمایید.
مدت زمان درمان بیماری گوارشی کوکسیدیوز در طیور
نتیجه گیری
رشد انگل کوکسیدیوز در طیور این بیماری گوارشی را موجب می شود که دوره درمان طولانی دارد. از اصلی ترین نشانه ها و عوارض بیماری کوکسیدیوز در طیور اسهال و کاهش وزن می باشد. لازم به ذکر است که تخم های این انگل در مدفوع خونی مرغ وجود داشته و به آسانی دیگر پرنده ها را مبتلا می کنند. توصیه می شود در صورت تلف شدن مرغ مبتلا به صورت ناگهانی فورا برای دارو درمانی دیگر طیور اقدام کنید. این گونه اگر باقی پرنده ها مبتلا شده باشند روند پیشرفت بیماری در بدن آنها کاهش یافته و احتمال شیوع مجدد به حداقل می رسد.
سوالات متداول
- موارد بهداشتی در شیوع کوکسیدیوز نقش دارند؟
بله بهتر است قفس و دان خوری مرغ ها را مرتب نظافت کنید. چرا که اووسیت های موجود در مدفوع خونی پرنده مبتلا می توانند باقی طیور را درگیر کنند. - بیماری کوکسیدیوز در طیور کشنده است؟
در صورت پیشرفته بودن سطح بیماری و ضعیف بودن بدن پرنده امکان مرگ وجود دارد، اما در کل برخی جوجه ها به شکل طبیعی در مقابل این انگل مقاوم بوده و تا حد زیادی از خطر مرگ مصون هستند. - تخم های مرغ مادر مبتلا برای انسان مضر و ناقل بیماری هستند؟
خیر این تخم مرغ ها بی خطر می باشند اما مصرف تخم مرغ هایی که تحت درمان با داروهای مربوطه قرار گرفته اند توصیه نمی شود.
